انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران
  • صفحه اصلی
  • عضویت
  • کمیته‌ها
  • اخبار
  • گالری تصاویر
  • درباره ما
  • تماس با ما
  1. شما اینجا هستید:  
  2. خانه

پایان انحصارگرایی در بازار جهانی پیام

منتشر شده در 09 بهمن 1400
مهدی محسنیان راد

نشست «بحران اعتبار رسانه‌ها در ایران» روز چهاردهم آبان در محل انجمن صنفي روزنامه‌نگاران استان تهران برگزار شد. در این نشست که به بهانه بحران مرجعیت رسانه در ایران برگزار شده بود، مهدی محسنیان راد، استاد ارتباطات دانشگاه امام صادق به ارائه مبحثی تحت عنوان «بازار پیام، عصر پس از دهکده جهانی» پرداخت. متن زیر سخنرانی این چهره برجسته است.

در سال ۲۰۰۱ و دو روز پیش از وقوع حوادث ۱۱ سپتامبر، مقاله‌ای در کنفرانس انجمن بین المللی تحقیق در ارتباط جمعی که در بوداپست برگزار شده بود، ارائه دادم با این مضمون که دهکده جهانی آخر خط نیست بلکه پس از دهکده جهانی، عصر جدیدی شروع می‌شود. من نام آن را Message Bazaarگذاشته‌ام و البته نگفتم Message Market بلکه اصرار داشتم کلمه Bazaar به کار برود. زیرا این کلمه در زبان انگلیسی، فرانسه و ایتالیا نیز به همین شکل نوشته می‌شود و شنوندگان می‌فهمیدند که من چه می‌گویم. پس از آن در کنفرانس‌های دیگری از جمله سال ۲۰۰۳ در اسپانیا، سال ۲۰۰۴ در امریکا، سال ۲۰۰۵ در کنفرانسی بین المللی در تونس و مصر و... نیزدعوت شدم و به ارائه بازار پیام پرداختم.

پيش بيني سال ۱۹۶۴ مك لوهان درباره ۵۰ سال بعد ( ۲۰۱۴)

در سال ۱۹۶۴ هربرت مارشال مک لوهان فیلسوف کانادایی، که بعدا ارتباط شناس و رسانه شناس شد، درباره ۵۰ سال بعد یعنی سال ۲۰۱۴ هشت بند را به عنوان پیش بینی منتشر ساخت که این موارد در کتاب " فهم رسانه‌ها، توسیع بشر" آمده است. این کتاب و پیش بینی‌ آن همچون آثار ژول ورن است.

این ۸ بند به شرح زیر است:

بند اول.۵۰ سال بعد یعنی سال ۲۰۱۴ (البته این امر زودتر و در۱۹۹۴ رخ داد) عصر الکترونیک فراگیر، فرا می‌رسد و یک سیستم مرکزی عصبی (البته مک لوهان از اینترنت نام نمی‌برد) اهالی کره زمین را همچون پوششی در بر خواهد گرفت.

بند دوم.با جابه‌جایی آنی و مداوم اطلاعات در تمامی کره زمین، پدیده جهش اطلاعات به وقوع خواهد پیوست.

بند سوم.جهان بزرگ، روز به روز کوچک‌تر خواهد شد، گویی انسان‌ها در یک قبیله جهانی خواهند بود. البته مک لوهان در ادامه این اصطلاح را به دهکده جهانی تغییر داد.

بند چهارم.ارتباطات در دهکده جهاني، بيشتر حالت ميان فردي خواهد داشت.

بند پنجم.انسان‌هاي پراکنده و توده وار ، تبديل به انسان‌هايي با عملکردهاي متقابل جمعي خواهند شد، به عبارتی دیگر عملکرد افرادInteraction  می‌شود.

بند ششم.سرعت و توسعه اطلاعات از اقتدارهای سیاسی خواهد کاست. در همین باره باید نکته‌ای را بگویم؛ ما این اطلاعات و پیش‌بینی‌ها را نشنیده‌ایم و حتی من شگفت زده شدم وقتی که در دهه ۶۰ دیدم روزنامه کیهان مقاله‌ای راجع به مک لوهان نوشت؛ اسم ایشان هربرت مارشال مک لوهان است و در زبان ایتالیایی مارسل، کیهان اما فکر کرده بود که مارشال مک لوهان (که آن زمان هنوز زنده بود) یک مارشال به مفهوم ژنرال است و سپس فحش داده و گفته بود این ژنرال، دهکده جهانی را مطرح کرده، چون آمریکا می‌خواهد بشود کدخدای این دهکده! من تاسف خوردم زیرا ما تا این اندازه بی اطلاع بودیم و این وضعیت کماکان هم ادامه دارد.

بند هفتم.نظارت بر رفتارهای انسان‌ها ممکن پذیر است. در اینجا باید گفت که آدم از این پیش بینی شگفت زده می‌شود؛ زیرا دوربین‌هایی که در تمام خیابان‌ها در حال چک کردن ما هستند نشانی بر تحقق همین پیش بینی‌اند.

بند هشتم. انبوهی از فضولات اطلاعاتی شکل خواهد گرفت و انسان به موجب آن نیازمند سواد رسانه‌ای است.

دهكده جهاني يك وضعيت در حال گذر است

سپتامبر سال ۲۰۰۱ (۱۳۸۰) در کنفرانس انجمن بین المللی تحقیق در ارتباط جمعی (IAMCR) گفته شد که شرایطی پیچیده و فراتر از ساخت و کارکرد دهکده جهانی در پیش است. مقصود مک لوهان از دهکده جهانی‌، این بود که همه به هم اتصال دارند. به یاد دارم که در دهکده‌های سنتی ایران اگر همزمان با مراسم عقد یک نفر، فرد دیگری در ته ده فوت می‌شد حتی درصورت تعطیل نشدن مراسم عقد، آن را بی سر و صدا برگزار می‌کردند و این یعنی همه به هم اتصال دارند. در دهکده جهانی نیز چنین است؛ یک بار در فرودگاه استانبول نشسته بودم و از قسمتی دیگر صدای همهمه می‌آمد، در ابتدا فکر کردم که حادثه‌ای همچون آتش سوزی‌ رخ داده و باید فرار کنیم، بعد اما دیدم همه ایستاده‌اند. آن‌ها در حال تماشای لحظه دستگیری صدام و بیرون کشیدن او از تونل مخفی بودند، گویی خبر رو به رو و در مجاورت مردم قرار داشت.

نکته دیگر این است که ظرف چهار دهه دیگر هوش مصنوعی پیشرفت قابل ملاحظه‌ای خواهد کرد. به عنوان مثال درسال ۱۳۶۲ توانایی ذخیره سازی اطلاعات در کامپیوترها ۶۴ کیلوبایت بود و این میزان هم اکنون اندازه نوک یک کبریت است و هرچه بیشتر به این سمت می‌رود که اطلاعات بیشتری در این چوب کبریت ذخیره‌سازی شود. هوش مصنوعی نیز در حال رفع مشکل ترجمه هم زمانی است.

ویژگی بازارهای قرون گذشته مشرق زمین و بازار پیام آینده

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بازارهای قرون گذشته، نقشی مهم در مبادله پیام میان هم زبان‌ها داشته است. لفظ «هم زبان»‌ها بسیار مهم است؛ زیرا در بازار پیام، کل جهان هم زبان می‌شود. یک سیاح روسی در ۱۴۶۸ یعنی هنوز ۳۲ سال مانده به تاسیس صفویه توسط شاه اسماعیل، در سفری به ایران نقل می‌کند که بازار جایی است که زودتر از هرجایی در دنیا، اخبار در آن منتشر می‌شود؛ این برای فرنگی‌ها بسیار مهم بود. از سویی دیگر یک سیاح فرانسوی در سال ۱۸۷۷ می‌گوید که بازار، مرکز پر جنب و جوشی است که مردم در آنجا از اولین ساعات طلوع تا دم غروب به طور مداوم در حال حرکت هستند و آنجا مرکز اخبار، شایعات، تهمت زدن‌ها، نشر اکاذیب، جنجال‌ها، بدگویی‌ها، افشاگری‌ها است و همه این‌ها از بازار سرچشمه می‌گیرد.

پایان انحصارگرایی در بازار جهانی پیام

نقاشی فوق که در قرن ۱۹ توسط همسر یک سفیر در ایران کشیده شده، حاوی نکته‌ای مهم است. افرادی با سن بالاتر در خاطر دارند درب حجره‌ها در بازارهایی همچون بازار کاشان به شیوه کنونی نبود، بلکه ارسی وار و به گونه‌ای بود که پس از جمع شدن گویی هیچ چیز از ابتدا وجود نداشته است. همانطور که در سمت چپ کنار تصویر نیز مشاهده می‌شود،یک فروشنده نشسته است و فرد دیگری مقابل او ایستاده و با او در حال حرف زدن است؛ این یعنی بین رسانه و گیرنده فرقی نیست و یک قد هستند. در واقع عبارت بینندگان عزیز و از این دست مواردِ بالا به پایین مطرح نیست. در چنین بازاری یک «داینامیک وب» وجود دارد و مهم‌تر از همه در این بازار میانگین فاصله حضور افراد برای دسترسی به کالا یکسان است. به عبارتی دیگر در بازار رسانه «سی ان ان» ،«بی بی سی» و ... فاصله‌ای یکسان دارند و بستگی دارد که کالا چه باشد. بزرگی آن مطرح نیست. بنابراین اگرچه جایگاه «سی ان ان» و«بی بی سی» در دهکده جهانی مهم است، اما تحت سیستم بازار رسانه این جایگاه مهم نخواهد بود. یکسان است. (نکته مهم اینجاست که این موارد در سال ۲۰۰۱ گفته شده است که هنوز تلفن هوشمند نیز وجود نداشت.)

دگردیسی از ارتباط گیر به ارتباط گر آماتور تا حرفه ای

به عنوان تحولی دیگر در بازار پیام، انحصارگران دولتی به ارتباط گران دولتی تبدیل خواهند شد. در کنار ارتباط گران حرفه‌ای و حتی آماتور قرار خواهند گرفت که این امر یک رقابت هم وزن میان این‌ها را به وجود خواهد آورد. در بازار پیام همه ارتباط گیران به صورت بالقوه این امکان را دارند که مسیر دگردیسی را طی کنند همچون قورباغه‌ای که از آب به خشکی می‌آید در این بازار نیز یک مسیر دگردیسی از ارتباط گیر به ارتباط گر به وجود می‌آید.

امكان تغيير نقش ها از طريق تك فروش های پیام

در بازار پیام یک Communicator وجود دارد، همچون سیمای جمهوری اسلامی. یک Communicatee نیز وجود دارد که هم وزن کامینیکیتور است و املای آن نیز به همین صورت است. به یاد دارم که در سفری به حج، در بازار مدینه (قبل از تخریب آن) یک مرد روستایی کرمانی مقداری پسته آورده بود، من دیدم که او نه عربی بلد است و نه به اصطلاح این‌کاره است. فقط می‌خواست پسته را بفروشد تا با پول آن سوغات بخرد. او در واقع یک تک فروش بود. این نکته را نیز باید در نظر داشت که تک فروش با دستفروش متفاوت است. دست فروش‌ها حرفه‌ای هستند، در حالی که فرد تک فروش تنها یک بار در عمر خود تصمیم به انجام این کار می‌گیرد. در بازار پیام نیز تک فروش وجود دارد. یعنی کسی که پیام خود را بفروشد. به عبارت دیگر کیهان، اطلاعات، همشهری و جام جم به عنوان روزنامه‌های نزدیک به قدرت ارجحیت و امکان بیشتری بر کوچکترها نخواهند داشت.+

پایان انحصارگرایی در بازار جهانی پیام

دستیابی به امکان ترجمه همزمان همه زبان ها به یکدیگر

نکته دیگر در ارتباط با بازار پیام، به وجود آمدن ماشین‌های ترجمه هم زمان است که در حد یک انقلاب خواهد بود؛ شاید چیزی همچون چاپ و اختراع گوتنبرگ. دستگاه‌هایی بسیار کوچک درست می‌شود که در داخل تلفن شما جای خواهد گرفت و همه زبان‌ها را به همه زبان‌ها به صورت هم‌زمان ترجمه خواهد کرد. همچنین تا ۲۰ سال آینده تلویزیون‌های سه بعدی به میان خواهد آمد که به وسیله آن سه بعد را می‌توان خارج از صفحه دید. در دهکده جهانی تصور بر این بود که زبان‌های در اقلیت خواهند مردند، اما در بازار پیام همه زبان‌ها بقا خواهند داشت. زیرا تمام آن‌ها به یکدیگر قابل ترجمه خواهند بود و در نتیجه دلیلی ندارد که فردی فلان برنامه‌ای که به تماشای آن علاقه‌ای ندارد را از سر اجبار تماشا کند. به عبارت دیگردلیلی ندارد به منظور دانستن راجع به اتفاقات هند به «بی بی سی» رجوع کنیم. می‌توان مستقیم سراغ رسانه‌های همان کشور رفت. تاکنون شناخت ما از فرهنگ‌های دیگر به مدد واسطه‌ها بوده است اما در دوران بازار رسانه این واسطه‌ها حذف خواهند شد.

تبديل ساخت مخاطبان از توده

به دنبال ایجاد بازار پیام دیگرMass Media وجود نخواهد داشت.در حال حاضر این اصطلاح یعنی آنکه مخاطبین Massیا توده هستند، وجود دارد. اما در بازار پیام این ویژگی‌های فردی است که سبب می‌شود شما چیزی را انتخاب کنید. چنین وضعیتی در مدل زیر بیان شده است.

پایان انحصارگرایی در بازار جهانی پیام

در این مدل، اهالی جهان به دایره‌هایی رنگی تبدیل می‌‌شوند. البته افراد در یک دایره نیستند بلکه در چند دایره حضور دارند. یعنی به فرض احتمال دارد یک خانم استاد فیزیک نظری که منتظر تولد فرزندش است و یک خانم هندی در روستایی فقیر که او هم منتظر تولد فرزندش است، هر دو در یک لحظه در حال تماشای یک سخنرانی نپالی راجع به زایمان آسان باشند و یک ساعت دیگر آن خانم استاد فیزیک نظری با یک استاد فیزیک نظری ایرانی دارند یک برنامه دیگر را تماشا می‌کنند. در حالی که هرکس به زبان خودش اينكار را مي كند. همانظور که می‌بینید این دایره‌ها یک نوع همپوشانی دارند و دائم در حال حرکت خواهند بود، بنابراین توده تمام خواهد شد.

پایان انحصارگرایی در بازار جهانی پیام

شکل فوق، داینامیک وب را نشان می‌دهد. دایره‌های موجود در این‌ شکل در حال ‌چرخش و گزینشگری هستند و به عبارتی دیگر در آینده یک Selector Communicatee وجود خواهد داشت که فراتر از ارتباط گیری است. در حال حاضر هنوز نگاه بر پایه مخاطب است. در این مدل اما دایره‌های سفید همان ارتباط گیر (Communicatee) هستند، این دایره‌ها می‌توانند تغییر رنگ داده و به یک ارتباط گر آماتور تبدیل شوند یا اینکه به صورت بیضی دربیایند و در ردیف‌های بعدی قرار بگیرند.

شواهد رویت بازارپیام در نیمه راه دهکده جهانی

در حال حاضر شواهدی مبنی بر رویت بازار پیام وجود دارد. شکل زیر مدل بسیار مهمی است که در کتاب رسانه‌شناسی نیزبه آن پرداخته شده است. در حال حاضر مدیریت رسانه‌ها در جهان به گونه‌ای است که خود را نگاه می‌کنند و در واقع یک نوع رابطه میان میزان محبوبیت و ارتباط گیران برقرار است که البته در در دهه ۱۹۷۰ پررنگ‌تر بود.

پایان انحصارگرایی در بازار جهانی پیام

مطابق این شکل، یک محور در حال چاق شدن و البته دارای قدی کوتاه است. این محور در واقع مربوط به پیام‌هایی است که همه می‌خواهند بخوانند. در سویی اما یک منحنی دیگردر حال طولانی شدن است. این منحنی شامل پیام‌هایی است که برخی می‌خواهند. به عبارتی دیگر در گذشته تولیدات رسانه‌ای توسط افرادی کم تعداد شامل ۲۰ تا تا ۵۰ روزنامه نگار انجام می‌شد و سپس توسط یک فرستنده تلویزیونی در اختیارMass  یا توده قرار می‌گرفت. در حال حاضر اما این امر تغییر کرده و حتی ممکن است افرادی زیاد در یک سو برای تعدادی کم تولید را انجام دهند. باید توجه داشت که ما در این مورد آسیب خواهیم دید زیرا حقوق معنوی یا همان کپی رایت را نداریم. اما آن‌ها دارند در نتیجه آدم هایی با گروه سنی میان سال می‌توانند یک موسیقی مورد علاقه زمان جوانی خود را به صورت اورجینال و خوب بشنوند. آن‌ها به سبب میزان پول خود در سنین پیری حتی توانایی خرید دی وی دی‌های گران قیمت را نیز دارند، در نتیحه این اتفاق همان مدلِ تولید برای دایره‌ها است که قبلا عنوان شد.

شواهد رویت بازار پیام را من تقریبا در سال ۲۰۰۹ و هشت سال بعد از مطرح شدن این نظریه دیدم. این موارد همان تک فروش‌ها بودند؛ یک نمونه مربوط به فیلم جان باختن یک دختر در جریان حوادث سال ۸۸ بود که پس از انتشار همه از جمله رهبری، مجلس و... درباره آن صحبت کردند و البته روزنامه‌ها نیز در گام بعدی به آن پرداختند. در واقع برای اولین بار جهت انتشار پیام از پایین به بالا بود. مورد دوم مربوط به انتشار تصویری از خودسوزی یک جوان در تونس در سال ۲۰۱۰ بود که به شروع بهار عربی انجامید. مورد سوم البته بر خلاف دو مورد قبل، حادثه‌ای نبود بلکه پدری از بازی فرزندان خود فیلم گرفته بود تا آن را با پدربزرگ و عمه آن‌ها که در ایالت دیگر هستند به اشتراک بگذارد اما تا این لحظه از هر هشت نفر ساکنان کره زمین یکی این فیلم را دیده است. نمونه اخیر این مورد در ایران نیز مربوط به حقوق‌های نجومی است که در این زمینه نیز رسانه‌ها بعدتر وارد شدند.

طرح ۱۲۰۰۰ ماهواره ای اسپس ایکس(Space X)

اتفاق مهم دیگری که مورد توجه رسانه‌های ایران قرار نگرفت، در ۲۴ می ۲۰۱۹ رخ داد که البته با سکوت خبری نسبی همراه بود. طی این پروژه یک شرکت خصوصی با همکاری ناسا موشکی به فضا فرستاد. در این موشک ۶۰ ماهواره کم وزن وجود دارد و بر اساس سیستمی که پیش‌بینی شده قرار است تک تک این ماهواره‌ها پس از رها شدن، در مختصات‌ تعیین شده قرار بگیرند. پیش‌بینی شده است که تعداد این ماهواره ها تا سال ۲۰۲۴ به ۱۲ هزار عدد برسد.این فرایند بسیار پیچیده است زیرا آن‌ها باید در مختصات خود بنشینند و حالتی گنبدی شکل در اطراف کره زمین ایجاد کنند. این گنبد‌ها روی هم قرار خواهند گرفت و در نتیجه آن هیچکس در جهان نخواهد توانست فیلترینگ انجام دهد. زیرا اطلاعات مستقیم دریافت خواهد شد. در مورد دستگاه های ترجمه همزمان نیز باید گفت که این دستگاه‌ها در حال حاضر نیز وجود دارند اما وسعت واژگان آن‌ها کم است و نمی‌توان یک متن فلسفی را با آن خواند و دوم اینکه قابلیت آن در حال حاضر برای ترجمه یک زبان به یک زبان است و برای توریست‌ها کاربرد دارد.

بحث با این مجهول به پایان می‌رسد؛ وقتی که بازار پیام فرا برسد، انحصارگرایان رسانه در مقابل ارتباط گیران گزینش‌گرِ ساکن در محدوده جغرافیایی دولت- ملت ها (اما حاضر در بازار پیام) چه کاری خواهند کرد؟

هیات مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران روز دوشنبه تشکیل جلسه داد

منتشر شده در 18 دی 1400

این جلسه با هدف ارائه گزارش کار و بررسی آخرین وضعیت انجمن و تصمیمات مجمع عمومی و با حضور اکثریت اعضای هیات مدیره و بازرسان اصلی و علی‌البدل تشکیل شد.
در این جلسه رئیس هیات مدیره، گزارش خود را در باره تمدید اجاره ساختمان انجمن و تلاش‌‌های صورت گرفته برای ثبت انجمن سراسری به اعضا ارائه داد.
بر اساس گزارش رئیس انجمن تهران، پیگیری برای اخذ مدارک لازم جهت ثبت قانونی هیات مدیره انجمن صنفی سراسری از طرف دبیرخانه انجمن مجدانه و پیوسته انجام شده و در نهایت به علت تاخیر غیرموجه و غیرقانونی، نامه‌ای با امضای روسای انجمن تهران و انجمن سراسری به آقای رئیس جمهور نوشته شده است. این نامه در اعتراض به مشکلات به وجود آمده بر سر راه تشکیل انجمن صنفی سراسری روزنامه‌نگاران و بطور مشخص تاخیر در صدور تاییدیه صلاحیت منتخبین هیات مدیره و بازرسان انجمن سراسری بوده ‌است.
بر اساس رویه‌های موجود، وزارت کار، تعاون و امور اجتماعی معمولا در بازه زمانی متعارف پس از برگزاری انتخابات انجمن‌ها، صلاحیت منتخبین هیات مدیره و بازرسان را اعلام می‌کرد، اما با وجود گذشت ۶ ماه از برگزاری انتخابات انجمن صنفی سراسری روزنامه‌نگاران کشور هنوز تاییدیه کامل و نهایی همه منتخبین از سوی وزارت کار اعلام نشده که این رویه مورد انتقاد اعضای انجمن صنفی و مجمع عمومی است.
بررسی انتقادات مطرح شده درباره عملکرد انجمن روزنامه نگاران استان تهران نیز از دیگر مسائل مطرح شده در این جلسه بود. در جلسه یاد شده تصریح شد که بررسی این انتقادات که در جمع‌های داخلی همکاران عضو و غیرعضو مطرح شده ‌است، می‌تواند به درک بهتر ما از وضعیت عمومی صنف کمک کند. اگر چه اعضای جلسه انتقادات ( و بعضا اتهامات) مطرح شده را مخدوش و ناروا دانستند ولی در عین حال از بازرسان انجمن خواسته شد تا موارد مطرح شده مرتبط با فعالیت انجمن تهران را تفکیک و تنظیم کرده و کتبا در اختیار هیات مدیره بگذارند تا پاسخ هیات مدیره نیز به شیوه مناسب به اطلاع اعضا برسد. بازرسان انجمن تهران همچنین به اتفاق صحت و دقت عملکرد هیات مدیره در گزارش‌های قبلی خود از جمله آخرین آنها را که به مجمع ۲۴ خرداد ارائه دادند و منتشر شده و به تایید مجمع عمومی رسیده مورد تاکید مجدد قرار دادند.
لازم به ذکر است که این پرسش‌ و پاسخ‌ها محدود به فعالیت‌های انجمن روزنامه‌نگاران استان تهران خواهد بود و ورود به مباحث‌ درونی مربوط به انجمن سراسری خارج از صلاحیت انجمن تهران است. بدیهی است انجمن تهران مجدانه پیگیر است که مراحل ثبت رسمی انجمن سراسری به عنوان تنها نهاد منتخب اعضا هر چه سریعتر به سرانجام برسد و امیدوار است که این مسأله حداکثر تا یک ماه اینده نهایی شود.

درگذشت صدرالدین الهی را تسلیت می‌گوییم

منتشر شده در 18 دی 1400

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران درگذشت صدرالدین الهی روزنامه‌نگار برجسته، محقق و نویسنده صاحب قلم را به خانواده ایشان و اهالی رسانه، فرهنگ و ادبیات تسلیت می‌گوید.
شادروان الهی روزنامه‌نگاری پیشرو، جسور و تحصیل‌کرده بود که در زندگی حرفه‌ای نقش موثری در شکل‌گیری روزنامه‌نگاری نوین در ایران داشت. بنیان‌گذاری نشریه‌های نو مطابق نیاز جامعه، سفرهای جسورانه به سرزمین‌های محل درگیری‌ها و اتفاقات مهم و در عین حال تحصیلات دانشگاهی و تحقیق و تدریس تجلی صفات یاد شده در مورد ایشان است.‌
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران یاد این پیشکسوت روزنامه‌نگاری را گرامی می‌دارد.

اهدای کتاب‌ها وجوایز شیده‌لالمی به انجمن روزنامه‌نگاران

منتشر شده در 23 آبان 1400

کتاب‌های زنده یاد شیده لالمی در حوزه مطبوعات و روابط عمومی به‌‌همراه جوایزی که این روزنامه‌نگار فقید در دوران فعالیت حرفه‌ای خود کسب کرده بود به انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران اهدا شد.

افشین امیرشاهی، زهرا جعفر زاده و الناز محمدی با هماهنگی خانواده شیده لالمی این کتاب‌ها و جوایز را جمع‌آوری کرده و به انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران اهدا کردند.
هدف از اهدای کتاب‌های مرتبط با حوزه روزنامه‌نگاری این بود که دوستان و همکاران شیده لالمی بتوانند این کتاب‌ها را از انجمن تهران به‌امانت بگیرند و استفاده کنند.

سال گذشته سالن انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران با تصویب هیات مدیره به نام شیده لالمی نامگذاری شد.

 

اکثریت خبرنگاران ایران زیر خط فقر قرار دارند

منتشر شده در 22 آبان 1400

رکنا: دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران با تاکید بر این که حدود 80 درصد از خبرنگاران کشور حداقلی بگیر هستند، عنوان کرد: عمده خبرنگاران کشور حتی خبرنگارانی که کمی بیشتر از حداقل حقوق را دریافت می کنند، کمتر از نرخ سبد معیشت ماهانه حقوق می گیرند و همین مساله فشارهای مالی سنگینی را به این قشر وارد می کند.خبرنگاران در یکی از سخت ترین مشاغل کشور فعالیت می کنند. خبرنگاران وظیفه آگاهی رسانی به تمام جامعه را بر دوش می کشند، اما حقوق اغلب خبرنگاران بسیار کمتر از دستمزد سایر مشاغل رسمی است؛ به نحوی که شهریار شمس، دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران در گفت و گو با رکنا تاکید دارد که اغلب خبرنگاران حداقلی بگیر هستند. یعنی بیشتر خبرنگاران حداقل حقوق کارگری را دریافت می کنند و عملا درآمد آنها زیر خط فقر قرار دارد.

حقوق خبرنگاران؛ بسیار کمتر از نرخ سبد معیشت خانوار

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، روز گذشته، حمیدرضا امام قلی تبار، بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور اعلام کرد که هم اکنون نرخ سبد معیشت کارگران در مهرماه 1400 به 12 میلیون تومان رسیده است؛ به عبارت دیگر، یک خانواده متوسط کارگری با جمعیت 3.24 نفر برای  این که بتواند از پس تمام هزینه های حداقلی زندگی برآید، باید ماهانه حدود 12 میلیون تومان درآمد داشته باشد.

دیروز در گفت و گویی با علی اصلانی، عضو هیات مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور به این نکته پرداختیم که درآمد بیش از 99 درصد کارگران کشور زیر نرخ سبد معیشت است و امروز هم به بررسی وضعیت حقوق خبرنگاران یعنی قشری که موظف به آگاهی بخشی به تمام اقشار جامعه هستند، می پردازیم. با این توضیح که بررسی های ما نشان می دهد که اغلب خبرنگاران بسته به مرتبه شغلی، سابقه کاری و رسانه ای که در آن کار می کنند، ماهیانه تنها بین 3 تا 6 میلیون تومان حقوق می گیرند.

در واقع می توان گفت عمده اعضای جامعه خبرنگاری، چه مجرد باشند و چه متاهل، درآمدی بسیار کمتر از سبد معیشت خانوار دارند و صرفا براساس عشق و علاقه ای که به این حرفه دارند، پایبند شغل خبرنگاری مانده اند. البته هستند خبرنگارانی که به دلیل حقوق پایین خود، به سازمان ها و احزاب دولتی و غیردولتی و افراد و نهادهای سرمایه دار وابسته شده اند و با گرفتن پروژه های خبری یا نوشتن گزارش هایی که بوی رپورتاژ می دهد، درآمد کلانی را کسب می کنند، اما اغلب خبرنگاران در وضعیت دشواری زندگی می کنند و خود و خانواده شان زیر خط فقر قرار دارند.

فقط خبرنگاران رسمی رسانه های دولتی وضعیت درآمدی مناسبی دارند

البته دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران در گفت و گو با رکنا معتقد است که برخی خبرنگاران که در رسانه های دولتی کار می کنند و سابقه کاری بالایی دارند، به شرط آن که نیروهای رسمی محسوب شوند، وضعیت درآمدی نسبتا مناسبی دارند و حقوق دریافتی آنها به شکل محسوسی از سایر خبرنگاران بالاتر است.

شهریار شمس مستوفی تاکید دارد که چون رتبه و پایه حقوق خبرنگاران رسمی هر سال براساس حداقل حقوق افزایش می یابد، بنابراین درآمد خبرنگاران رسمی رسانه های دولتی از جمله روزنامه های ایران و همشهری، خبرگزاری ایرنا و صدا و سیما در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارد.

البته به گفته این روزنامه نگاران باسابقه، تنها خبرنگاران رسمی رسانه های دولتی که 15 سال سابقه کار دارند، حقوق نسبتا بالایی دارند و درآمد خبرنگاران قراردادی این رسانه ها نیز مانند خبرنگاران سایر رسانه ها در وضعیت نامناسبی قرار دارد و بیشتر این افراد حداقلی بگیر هستند و به نوعی می توان گفت، فقط خبرنگاران رسمی رسانه های دولتی وضعیت درآمدی مناسبی دارند.

بیشتر رسانه ها به یارانه دولت وابسته هستند

در این میان اما باید توجه داشت که تعداد رسانه های دولتی وابسته به بودجه های کلان دولت و سایر نهادهای عمومی از جمله صدا و سیما، خبرگزاری های ایرنا، ایسنا، فارس، تسنیم و مهر و روزنامه های ایران، همشهری، جام جم، اطلاعات، کیهان و ... چندان زیاد نیست و دخل اغلب رسانه ها به هیچ وجه با خرج آنها نمی خواند و به همین دلیل، عمده رسانه ها به یارانه هایی وابسته هستند که از وزارت ارشاد دریافت می کنند.

در واقع، صرف نظر از رسانه هایی که به طور مستقیم به سازمان ها یا صنایع بزرگ وابسته اند، بخش زیادی از رسانه ها را رسانه هایی تشکیل می دهند که یا بودجه های محدودی از نهادهای دولتی و عمومی غیردولتی دریافت می کنند یا به بودجه محدود احزاب سیاسی و تشکل های گوناگون وابسته هستند و البته بیشتر درآمدها از طریق یارانه های دولت تامین می شود. در این میان البته معدود رسانه های خصوصی هم در کشور فعالیت می کنند که درآمد آنها صرفا بر مبنای تبلیغات است.

طبقه بندی مشاغل در عمده رسانه ها رعایت نمی شود

در این میان به گفته شهریار شمس مستوفی، در رسانه های دولتی و سایر رسانه هایی که از بودجه های کلان ارتزاق می کنند، مقررات طبقه بندی مشاغل رعایت می شود و به طور مثال، افرادی که در جایگاه دبیر سرویس قرار دارند، در صورت داشتن سابقه کار و سطح تحصیلات برابر، درآمدی بالاتر از خبرنگاران زیردست خود دارند، چراکه مبلغی به عنوان حق مسئولیت به آنها پرداخت می شود.

به گفته دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران، مبلغ حق مسئولیت مربوط به دبیران سرویس در رسانه های مختلف متفاوت است و بسته به نوع مسئولیت و تعداد نیروهایی که زیر دست هر دبیر هستند، هم اکنون در رسانه های دولتی، ماهیانه رقمی بین یک میلیون تا 2.5 میلیون تومان به عنوان حق مسئولیت به دبیران سرویس پرداخت می شود.

اما آن طور که شمس مستوفی می گوید، در بیشتر رسانه ها بخصوص رسانه هایی که به بودجه های کلان وابسته نیستند، نه تنها مقررات طبقه بندی مشاغل رعایت نمی شود، بلکه در پایان هر سال، با خبرنگاران تسویه حساب می شود و در سال بعدی قرارداد جدیدی با خبرنگاران بسته می شود؛ در واقع، این ترفندی است که مدیران رسانه ها برای فرار از اجرای طبقه بندی مشاغل و عدم افزایش سالیانه حقوق خبرنگاران خود آن را به کار می بندند.

تمدید قراردادهای سه ماهه با خبرنگاران قانونی نیست

در این شرایط از نظر دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران، مدیرانی که اخلاقی تر رفتار می کنند، سنوات پایان سال را به خبرنگاران می پردازند، اما کم نیستند مدیرانی که حتی سنوات پایان سال را نیز به خبرنگاران خود پرداخت نمی کنند و صرفا به پرداخت حداقل حقوق ماهیانه به خبرنگاران خود اکتفا می کنند؛ چراکه مدیران بیشتر رسانه ها با خبرنگاران خود قراردادهای کمتر از سه ماه می بندند تا اساسا از نظر قانون ملزم به پرداخت سنوات سالیانه به خبرنگاران نباشند.

البته به گفته شمس مستوفی، تمدید قراردادهای زیر سه ماه توسط رسانه ها قطعا غیرقانونی است، زیرا از نظر قانون، تنها در صورتی که یک خبرنگار به صورت آزمایشی در یک رسانه مشغول کار باشد، کارفرما حق دارد که با او قرارداد سه ماهه ببندد و تمام مدیران رسانه ها باید بعد از بستن یک قرارداد سه ماهه، با خبرنگاران خود قراردادهای شش ماهه، یک ساله و بلندمدت ببندند و رسانه هایی که این کار را انجام نمی دهد، قطعا تخلف می کنند.

بخش زیادی از رسانه ها با خبرنگاران قرارداد نمی بندند

دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران با تاکید بر این که متاسفانه عمده رسانه ها این تخلف را مرتکب می شوند، عنوان کرد: متاسفانه نه تنها اغلب رسانه ها اقدام به بستن قراردادهای سه ماهه با خبرنگاران خود می کنند،  بلکه بخش زیادی از رسانه ها اساسا با خبرنگاران خود قرارداد نمی بندند. البته بسته نشدن قرارداد نافی حقوق کارگران مختلف از جمله خبرنگاران نیست و خبرنگاران می توانند از رسانه های خود شکایت کنند.

اما از نظر شمس مستوفی، با توجه به این که خبرنگاران نسبت به امنیت شغلی خود واهمه دارند و تمایل ندارند که رسانه های مختلف آنها را به عنوان یک خبرنگار شاکی بشناسد، بنابراین بیشتر خبرنگاران ترجیح می دهند که با حقوق و مزایای پایین به فعالیت خود ادامه دهند، اما از رسانه خود شکایت نکنند؛ چراکه در عرصه خبرنگاری نیز مانند بسیاری از مشاغل دیگر، بحران شغلی شدیدی وجود دارد و به همین دلیل، بخش زیادی از خبرنگاران حاضرند که به هر نوع شرایط شغلی تن بدهند.

دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران در همین راستا با تاکید بر این که حدود 80 درصد از خبرنگاران کشور حداقلی بگیر هستند، عنوان کرد: عمده خبرنگاران کشور حتی خبرنگارانی که کمی بیشتر از حداقل حقوق را دریافت می کنند، کمتر از نرخ سبد معیشت ماهانه حقوق می گیرند و همین مساله فشارهای مالی سنگینی را به این قشر وارد می کند.

سرایت بستن قراردادهای کوتاه مدت به رسانه های دولتی در سال های اخیر

مساله دیگری که شمس مستوفی به آن اشاره کرد، این است که در سال های اخیر، موضوع بستن قراردادهای کوتاه مدت با خبرنگاران حتی به رسانه های دولتی وابسته به بودجه های کلان نیز سرایت کرده است؛ چراکه در چند سال گذشته بعضا مقرراتی در موسسات دولتی یا نهادهای عمومی غیردولتی وضع شده است که استخدام هرگونه نیروی جدید را ممنوع می کند.

در چنین شرایطی به گفته دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران، چند سالی است که رسانه هایی از جمله خبرگزاری ایرنا یا روزنامه همشهری که با این قوانین مواجهند و نمی توانند نیروی جدیدی را به صورت رسمی استخدام کنند، ناچار شده اند که با قراردادهای کوتاه مدت نیروی کار مورد نیاز خود را تامین کنند.

درآمد ناکافی رسانه ها، مقصر اصلی حقوق پایین خبرنگاران

شمس مستوفی در پاسخ به این سوال که چه کسی مقصر بستن قراردادهای کوتاه مدت با خبرنگاران است، عنوان کرد: بخشی از ریشه این مساله به تخلف مدیران مسئول رسانه ها بازمی‌گردد و بخشی دیگر هم مربوط به قوانینی است که ناقض یکدیگر هستند. اما ریشه اصلی بستن قراردادهای غیرقانونی با خبرنگاران، این است که اغلب رسانه ها درآمد مکفی ندارند و ناچارند که برای تعدیل هزینه های خود، تا حد امکان حقوق حداقلی را به خبرنگاران خود پرداخت کنند.

دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران ادامه داد: رسانه هایی که درآمد کافی ندارند، یا ناچار می شوند که نیروهایشان را تعدیل کنند یا باید تلاش کنند که با حفظ نیروهای موجود، حقوق پایینی را به آنها پرداخت کنند. در تمام این موارد نیز قطعا از کیفیت کار رسانه ها کاسته می شود.

وی در ادامه تاکید کرد: وقتی کیفیت کار رسانه ها کم باشد، طبیعتا میزان آگهی های آنها نیز کمتر می شود و همین مساله به کاهش هرچه بیشتر درآمد رسانه ها دامن می زند. در واقع می توان گفت که بحران اقتصادی در سطح جامعه که به عرصه رسانه نیز سرایت کرده، منجر به گردش مالی به شدت منفی رسانه ها شده است.

رسانه ها به بولتن خبری دولت تبدیل شده اند

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که وقتی رسانه ها گردش مالی منفی داشته باشند، برای تامین هزینه های خود ناچارند که به یارانه های دولتی وابسته شوند؛ از نظر شمس مستوفی ، هم اکنون بیشتر رسانه های کشور حتی رسانه هایی که به طور مستقیم به بودجه دولت یا سایر نهادهای عمومی وابسته نیستند نیز درآمد اصلی خود را با دریافت یارانه از دولت تامین می کنند و به همین دلیل است که مشاهده می کنیم اغلب رسانه های کشور به بولتن خبری دولت یا سایر نهادهای عمومی وابسته شده اند.

بیش از 3700 رسانه در ایران وجود دارد که فقط یک نام ثبت شده اند و نیرویی ندارند

دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران ادامه داد: براساس آمار رسمی وزارت ارشاد، بیش از 3700 رسانه در سطح کشور وجود دارد که بسیاری از آنها فقط یک نام ثبت شده هستند و عملا هیچ نیرویی ندارند و جالب این که این رسانه های صوری نیز از دولت یارانه می گیرند.

این روزنامه نگار باسابقه در ادامه تاکید کرد: هم اکنون همه رسانه ها از نظر مالی در وضعیت بسیار نامناسبی قرار دارند و دچار بحران فروش و آگهی هستند. در این میان اما طبیعتا رسانه هایی از جمله صدا و سیما، خبرگزاری ایرنا و روزنامه ایران که بودجه دولتی دارند، به نوعی وضعیت بهتری دارند.

وی در پایان تصریح کرد: البته بودجه رسانه های دیگری مانند فارس، مهر، تسنیم و ایسنا هم از نهادهای مختلف تامین می شود و چرخ این رسانه ها هم می چرخد، اما قطعا رسانه هایی که بودجه محدودی در اختیار دارند و عمده درآمدشان از یارانه های دولتی تامین می شود، به شدت در مضیقه مالی هستند و طبیعتا به خبرنگاران خود نیز حقوق اندکی پرداخت می کنند.

کامبیز درم بخش درگذشت

منتشر شده در 22 آبان 1400

درگذشت کامبیز درم‌بخش، طراح، کاریکاتوریست و گرافیست صاحب نام ایرانی موجی از اندوه در میان روزنامه‌نگاران، هنرمندان و علاقمندان رسانه و هنر ایجاد کرد.
کامبیز درم‌بخش از ۱۴ سالگی پا به عرصه مطبوعات گذاشت و ۶۵ سال حضور موثر و خلاق در فضای رسانه‌ای ایران و جهان داشت.
همکاری او با مهمترین روزنامه‌ها، مجلات و رسانه‌های ایرانی و بین‌المللی برگ زرینی از فعالیت هنرمندان و روزنامه‌نگاران ایرانی است.
با اندوه درگذشت او را تسلیت می‌گوییم و برای بازماندگان ایشان تندرستی آرزو می‌کنیم.

نامه‌ی حسن نمکدوست تهرانی و عباس عبدی به رییس قوه قضاییه و درخواست برای آزادی مجید سعیدی

منتشر شده در 21 شهریور 1400

در پی طولانی شدن بازداشت مجید سعیدی عکاسِ نام‌آشنای ایرانی، روسای هیات مدیره‌ی انجمن‌های سراسری و تهران، حسن نمکدوست تهرانی و عباس عبدی، مشترکا در نامه‌ای خطاب به غلامحسین محسنی اژه‌‌ای رییس قوه قضاییه، خواهان آزادیِ وی از زندان شدند.
این نامه امروز صبح برای ریاست قوه قضاییه ارسال شد.

درگذشتِ صولت فروتن روزنامه‌نگار

منتشر شده در 07 شهریور 1400

صولت فروتن، روزنامه‌نگار عصر شنبه، ششم شهریور ماه به علت ایست قلبی درگذشت. مرحوم فروتن، سردبیر سابق نشریه قوه قضاییه و از روزنامه‌نگاران نسل میانه بود. او با روزنامه‌های کیهان و جام جم و آتیه همکاری کرده بود و پیش از این سردبیر پرتال قوه قضاییه بود.

زیر مجموعه

گالری تصاویر

صفحه10 از30

  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14

 

کلیه‌ی حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران است.
طراحی و پیاده سازی توسط استودیو نی